Ο Όμιλος Επιχειρήσεων Σαρακάκη Υποστηρικτής της Έκθεσης: Γιώργος Σεφέρης, 60 χρόνια από το Βραβείο Nobel

Ο Όμιλος Επιχειρήσεων Σαρακάκη στο πλαίσιο των δράσεων στήριξης και προώθησης του Πολιτισμού, τιμά τον μεγάλο διπλωμάτη και ποιητή Γιώργο Σεφέρη (13/3/1900 – 20/9/1971), τον πρώτο Έλληνα που τιμήθηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας, και υποστηρίζει την έκθεση «Γιώργος Σεφέρης: 60 Χρόνια από το Βραβείο Νόμπελ» που διοργανώνεται από το Μουσείο Μπενάκη.

Στις 24 Οκτωβρίου 1963, έφτασε στην Αθήνα η χαρμόσυνη είδηση της απονομής του Νόμπελ Λογοτεχνίας στον ποιητή Γιώργο Σεφέρη. Εξήντα χρόνια μετά, την ίδια μέρα, 24 Οκτωβρίου 2023  το Μουσείο Μπενάκη εγκαινιάζει την έκθεση «Γιώργος Σεφέρης. 60 χρόνια από το βραβείο Νόμπελ». Η έκθεση πραγματοποιείται στην Πινακοθήκη Γκίκα (Κριεζώτου 3) και θα διαρκέσει έως τις 24 Φεβρουαρίου 2024.

Την έκθεση θα εγκαινιάσει ο Πρέσβης της Σουηδίας στην Ελλάδα, A.E. Johan Borgstam.

Η έκθεση με κεντρικό έκθεμα το μετάλλιο και το δίπλωμα του βραβείου Νόμπελ, το οποίο ανήκει στη συλλογή της Πινακοθήκης Γκίκα και δωρήθηκε από την Μαρώ Σεφέρη, στοχεύει να ζωντανέψει την ατμόσφαιρα της ημέρας της ιστορικής ανακοίνωσης και το κλίμα των ημερών που ακολούθησαν έως την απονομή στις 10 Δεκεμβρίου 1963.

Παρουσιάζεται πλήθος τεκμηρίων από το αρχείο Σεφέρη που βρίσκεται κατατεθειμένο στα Αρχεία της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, καθώς και φωτογραφικό υλικό από το αρχείο Κώστα Μεγαλοκονόμου των Φωτογραφιών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη, εφημερίδες και περιοδικά της εποχής, από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρουν παρουσιάζουν οι συγχαρητήριες επιστολές προς τον Γιώργο Σεφέρη, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν εκείνες των Νίκου Χατζηκυριάκου Γκίκα, Νάνου Βαλαωρίτη, Ανδρέα Εμπειρίκου, Σοφίας Βέμπο και Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη, ενώ παρουσιάζεται για πρώτη φορά η αλληλογραφία της Μαρώς Σεφέρη με το Μουσείο Μπενάκη, σχετικά με τη δωρεά του βραβείου Νόμπελ του ποιητή.

Το κλίμα στην Αθήνα την εποχή της βράβευσης είναι πολιτικά ρευστό και κοινωνικά τεταμένο. Η δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη τον Μάιο, η παραίτηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή τον Ιούνιο και οι εκλογές που έχουν ήδη προκηρυχθεί για τον Νοέμβριο του 1963 μονοπωλούν το ενδιαφέρον. Η είδηση για την βράβευση δημοσιεύεται στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και εκτενή αφιερώματα υπάρχουν στις πολιτιστικές τους σελίδες, γρήγορα όμως το ενδιαφέρον ατονεί. Την επομένη της βράβευσης (11 Δεκεμβρίου), η σχετική είδηση είναι στις περισσότερες εφημερίδες είτε χαμένη στις εσωτερικές τους σελίδες, είτε πρωτοσέλιδο μονόστηλο, συμπιεσμένο υπό το βάρος των πολιτικών εξελίξεων.

Η έκθεση του Μουσείου Μπενάκη πραγματοποιείται με τη συνεργασία της Σουηδικής Πρεσβείας στην Αθήνα.

Ταυτόχρονα με την έκθεση στην Πινακοθήκη Γκίκα, εγκαινιάζεται στην ελληνική πρεσβευτική κατοικία του Λονδίνου μια αντίστοιχη αφιερωματική έκθεση για τα εξήντα χρόνια από την απονομή του βραβείου Νόμπελ, στον χώρο όπου βρισκόταν το γραφείο του Γιώργου Σεφέρη.

Τέλος, στις 18 Δεκεμβρίου 2023, θα παρουσιαστεί από τις εκδόσεις Ίκαρος η τρίγλωσση (ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά) έκδοση «Γιώργος Σεφέρης, εἶμαι ὁ ἴδιος μιὰ ἀντίφαση…» που περιλαμβάνει τις δύο εμβληματικές ομιλίες του ποιητή κατά την υποδοχή του Νόμπελ. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στην Πινακοθήκη Γκίκα, δίπλα στον χώρο της έκθεσης.

Επιμέλεια έκθεσης: Κωνσταντίνος Παπαχρίστου

Σχεδιασμός έκθεσης: Παύλος Θανόπουλος

ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 25.10.2023 – 24.02.2024

ΩΡΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ: Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο: 10:00 – 18:00

 #SeferisNobel

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ / ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΓΚΙΚΑ,

ΚΡΙΕΖΩΤΟΥ 3, T. 210 3615 702

ΒΡΑΒΕΙΟ ΝΟΜΠΕΛ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ – ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ

Τα βραβεία Νόμπελ οφείλουν τη δημιουργία τους στον Alfred Nobel. Γεννημένος στην Στοκχόλμη το 1833, ήταν ο τρίτος από τα τέσσερα συνολικά αδέλφια μιας ευκατάστατης οικογένειας. Ο πατέρας του, Immanuel, μηχανικός και εφευρέτης, δημιούργησε μεγάλη περιουσία ως προμηθευτής πολεμικού υλικού για τον ρωσικό στρατό, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού Πολέμου. Εξασφάλισε, με τον τρόπο αυτό, υψηλής ποιότητας εκπαίδευση για τα τέσσερα αδέλφια. Ο Alfred σπούδασε χημικός μηχανικός στο Παρίσι και ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την ανάπτυξη της νιτρογλυκερίνης για πολλαπλές χρήσεις. Μετά από πολλά πειράματα σε ένα από τα οποία μάλιστα σκοτώθηκε και ο μικρός του αδελφός, ανακάλυψε ένα μείγμα νιτρογλυκερίνης με άμμο, το οποίο ονόμασε δυναμίτιδα, εξασφαλίζοντας έτσι μια τεράστια περιουσία.  Η επιθυμία του μετά θάνατον ήταν να επιβραβεύσει με τα βραβεία που δημιούργησε εξαιρετικές επιδόσεις στους τομείς των ενδιαφερόντων του: Φυσική, Χημεία, Ιατρική και Λογοτεχνία. Θέσπισε μάλιστα ένα ξεχωριστό βραβείο για την Ειρήνη. Τα πρώτα βραβεία απονεμήθηκαν το 1901, τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατό του.

Η υποβολή υποψηφιοτήτων για τα βραβεία Νόμπελ είναι μια πολύπλοκη διαδικασία: Αρχικά, η Σουηδική Ακαδημία στέλνει προσκλήσεις σε ιδρύματα ανά τον κόσμο ώστε εκείνα να προτείνουν υποψηφίους. Προτάσεις μπορούν επίσης να καταθέσουν μέλη της Σουηδικής Ακαδημίας αλλά και άλλων Ακαδημιών, προηγούμενοι νικητές καθώς και, στην περίπτωση των Νόμπελ Λογοτεχνίας, καθηγητές λογοτεχνίας, γλωσσολόγοι και πρόεδροι των εθνικών ενώσεων λογοτεχνών. Συνολικά, οι ελληνικές υποψηφιότητες από το 1901 μέχρι το 1971 (απαιτείται η πάροδος πενήντα ετών για να αποκαλυφθούν οι υποψηφιότητες) είναι 87, με την πλειονότητά τους να αφορούν τον τομέα της Λογοτεχνίας.

Πρώτος υποψήφιος από την Ελλάδα ήταν ο καθηγητής φιλόλογος Δημήτριος Βερναρδάκης. Ακολούθησαν οι: Γεώργιος Σουρής, Κωστής Παλαμάς, Γιώργος Θεοτοκάς, Άγγελος Σικελιανός, Νίκος Καζαντζάκης, Γεώργιος Δροσίνης, Γρηγόρης Ξενόπουλος και Παντελής Πρεβελάκης. Πολλοί εξ αυτών προτάθηκαν περισσότερες από μια χρονιές, αρκετοί δε επίσης από διαφορετικούς φορείς την ίδια χρονιά.

Ο Γιώργος Σεφέρης υπήρξε άλλες τρεις χρονιές υποψήφιος: το 1955, το 1961 και το 1962. Το 1963, η τελική εξάδα υποψηφίων συμπεριλάμβανε τους Samuel Beckett, Yukio Mishima, Aksel Sandemore, Pablo Neruda, Wystan Hugh Auden και Γιώργο Σεφέρη. Οι τρεις τελευταίοι επικράτησαν στη δεύτερη φάση, για να επικρατήσει τελικά ο Έλληνας ποιητής.